अब बैङ्कमा पनि पूर्वयोग्यता परीक्षा

काठमाडौँ, असार २३ — लोक सेवा आयोगले अबदेखि सङ्गठित संस्थाको पदपूर्तिका लागि एकीकृत पूर्वयोग्यता परीक्षा सञ्चालन गर्ने भएको छ। आयोगले आगामी असोज महिनामा तीन वटा प्रमुख सरकारी बैंकहरू—नेपाल बैंक लिमिटेड, राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक र कृषि विकास बैंक—का अप्राविधिक सहायकस्तर (द्वितीय श्रेणी, खरिदार वा सो सरह/चौथो तह) पदमा ‘पाइलट’ परीक्षाका रूपमा पहिलो पटक एकीकृत पूर्वयोग्यता परीक्षा सञ्चालन गर्ने तयारी गरेको छ। आयोगका प्रवक्ता गीताकुमारी होमेगाईंका अनुसार, एकपटक पूर्वयोग्यता परीक्षा उत्तीर्ण गरेपछि प्रमाणपत्र प्रदान गरिनेछ। उक्त प्रमाणपत्र जारी भएको मितिले एक वर्षभित्र सम्बन्धित संस्थामा दरखास्त दिन सकिनेछ। साथै, उम्मेदवारले खुला प्रतियोगितात्मक विषयगत लिखित परीक्षा दिन पाउनेछन्। एकीकृत पूर्वयोग्यता परीक्षाको प्रक्रिया लामो समयदेखि छलफलमा थियो। करिब तीन वर्षअघि आयोगले सदस्य वीरबहादुर राईको संयोजनमा अध्ययनसमेत गरेको थियो। सोही अध्ययनको सिफारिसका आधारमा आयोगले हालै असार १९ गते बसेको बैठकमा एकीकृत परीक्षा सञ्चालन गर्ने निर्णय गरेको हो। असोज पहिलो सातामा यस परीक्षाका लागि दरखास्त आह्वान गरिनेछ। आयोगका अनुसार परीक्षा १४ वटै कार्यालयमार्फत सञ्चालन हुनेछ, जसले गर्दा उम्मेदवारले आफूले रोजेको परीक्षा केन्द्रबाटै परीक्षा दिन सक्नेछन्। आयोगले हालसम्म ७४ वटा सङ्गठित संस्थामा पदपूर्ति गर्दै आएको छ। ती संस्थाहरूलाई समान प्रकृतिअनुसार ९ वटा ‘क्लस्टर’ मा विभाजन गरिएको छ। आगामी दिनमा एउटै क्लस्टरभित्र रहेका सबै संस्थाको लागि पनि एकीकृत पूर्वयोग्यता परीक्षा अनिवार्य बनाइने तयारी छ। साउन पहिलो साता आयोगको वार्षिक कार्यतालिका सार्वजनिक हुने छ, जसमा यस वर्षका लागि तीन बैंकको एकीकृत परीक्षा समेत समेटिनेछ। आयोगले पूर्वयोग्यता परीक्षा सम्बन्धी पाठ्यक्रम पनि जेठ २७ गते स्वीकृत गरी सार्वजनिक गरिसकेको छ। नयाँ प्रणालीले उम्मेदवारलाई ठूलो राहत दिने अपेक्षा गरिएको छ। अब उम्मेदवारले फरक–फरक संस्थाका लागि छुट्टाछुट्टै परीक्षा दिनुपर्ने झन्झटबाट मुक्त हुनेछन्। यसले समय, खर्च र व्यवस्थापनमा समेत सहजता ल्याउनेछ। पूर्वयोग्यता परीक्षा नदिने वा असफल हुने उम्मेदवारले सम्बन्धित संस्थामा विषयगत परीक्षा दिन पाउने छैनन्। त्यसैले, उम्मेदवारका लागि यो परीक्षा अनिवार्य हुनेछ। एकीकृत परीक्षा प्रणालीले ‘एक परीक्षा, धेरै अवसर’ को अवसर ल्याउने आयोगको विश्वास छ। यसबाट सङ्गठित संस्थाको पदपूर्ति प्रक्रिया पारदर्शी र व्यवस्थित बनाउने लक्ष्य रहेको आयोगले जनाएको छ। यसरी, लोक सेवा आयोगले ल्याएको एकीकृत पूर्वयोग्यता परीक्षा प्रणालीले नेपालमा कर्मचारी छनोट प्रक्रियामा महत्वपूर्ण सुधार ल्याउने विश्वास गरिएको छ। उम्मेदवारहरूका लागि अब एउटै परीक्षा पास गरी विभिन्न संस्थामा रोजगारीको ढोका खोल्ने नयाँ बाटो खुलेको छ।